Google 'ın Yeni Yapay Zekası Kendini Geliştiriyor

Yapay zeka programı olan AlphaGo, gezegenin en üstün programlarından biri. Uzun vakit evvelce en iyi oyuncuyu, tanınan bir strateji oyunu olan Go isimli eski Çin tahtasında oynanabilen zeka oyununda yenmesi ile gündeme yaklaştığını biliyorduk. Hatta bu özelliği ile bu program “tanrısal” olarak nitelendiriliyor ve herkes doğrulusunda büyük bir ilgi uyandırır hale gelmişti. Ancak bundan sonra daha da müthiş bir hal söz hususu; o da kendisine rakip olacak yeni bir üst sürümü olan AlphaGo “zero”. Google’ın deepmind araştırmacıları, suni zeka olan AlphaGo’ya bir üst  yeni sürümü olan AlphaGo-zero’nun evrimini ilan ettiler. Zero’nun öncüleri,  bu yeni programda, bilgi amacıyla lüzumsinim olan öğeyi ortadan kaldırdılar: İnsanlar.

Yani bundan sonra şu hal söz hususu; eski AlphaGo’da birtakım hamleler amacıyla, programlar amacıyla programa insanların öğretisi lüzumiyordu. Ancak bundan sonra AlphaGo-zero da bu tür bir hal söz hususu değil. İnsan öğretisine lüzum kalmayarak kendi kendini yürütecek bir sistem meydana çıkmış bulunmakta.

Geçtiğimiz yıl ve bu yıl ortamında bütün AlphaGo’lar, Go oyununda binlerce insanın amatör ve profesyonelce oyunlarını, hamlelerini, yarışlarını izleyerek analiz etti ve bunu kendi programına kodlayabildi. Yani eskiden bu program bir şekilde bu stratejileri kendi kendisine öğrenemiyor, ve belli bir veri akışını gözlemlemesi, kendisine aktarması, sonra bu hamleleri kullanması lüzumiyordu. Ancak AlphaGo-zero tamamiyle kendini yetiştirir halde. Ve örneğin bu Go oyununu yüzde yüz bağımsız deneyle öğrendi. Herhangi bir insan çabası lüzummeden, çok uzun bir gözlemleme zamanına lüzumsinim duymadan. Kendi altyapısında stratejileri sanki bir beyine sahipmiş gibi oyunu oynamayı, öğrenmeyi başarabildi.

Yeni bir çalışmada araştırmacılar, AlphaGo-zero’nun gizemli derece de özgüvenli olan zekasını, yeteneğini, şu şekilde rapor ettiler; geçen son 100 Go oyunununda AlphaGo-zero’ya karşı AlphaGo’nun bir evvelceki sürümü tek bir galibiyet bile almadı.

Yani düşünelim, AlphaGo insanlar doğrulusunda oyunun stratejik hamlelerini, analizlerini öğrenmesine rağmen, AlphaGo-zero bunların hiçbirini, -insan öğretisi olmadan- almadığı halde, yalnızca kendi stratejilerini kullanarak eski AlphaGo’yu bütün karşılaşmalarında yendi.

Daha da etkileyici hal; bu hal AlphaGo-zero’nun yalnızca 3 günlük eğitimi ve kurulumu ardından gerçekleşti. Yani AlphaGo gibi uzun uzun strateji öğrenimi, izlenimi, analizi gibi bir proses geçirmeden, bütün oyunları yendi. Ki bu Go oyunununda üstün bir insan zekası lüzumtiriyor. AlphaGo-zero’nun hamleleri binlerce yıllik insan bilgisine eş değer tutuldu.

Ünlü bilgisayar bilimcisi Nick Hynes MIT, Gizmodo isimli bilim sitesine: “Bu kendi matematiğini buluş eden yabancı bir uygarlık gibi.” dedi.

Ve şunları ekledi: “Bizim burada gördüğümüz model, tamamiyle insani tahminlerden, önyargılardan uzak kendi kendisine bağımsız bir şey. En iyi optimal çözümü öğrenebilir, uygulayabilir, karar verebilir halde. Ki bu halde insani kararlarımızdan,  çok daha incelikli ve doğru bir tutum”

Kendi kendisine oynama vakitcinden 21 gün sonra;  Zero, bu yıl Go oyununda dünya lideri olan Ke Jie’yi yenen ve AlphaGo (Master) olarak tanınan en kuvvetli AlphaGo’nun seviyesine geldi. Ve hem de bu AlphaGo’yu (Master) geçecek bir hale geldi.

AlphaGo-zero’nun arkasındaki ekip ise, Zero’nun bağımsız olması halundan başka; eski AlphaGo’ya göre tek bir sinirsel ağa sahip bulunduğunu -eski versiyonlar iki birleşme ağına sahip- ve daha ilerlemiş eğitim simülasyonlarında bulunabileceğini söyledi.

Ancak Zero’nun bu karar süratli ve müthiş bir atış yaparak bu kadar ilerlemesi – ki bu kaygı verici- , Zero’nun;  bu komplike oyunu dışında, başka alanlarda insanlardan daha akıllı ve daha yetenekli bulunduğu manasına gelmiyor.

Sheffield Üniversitesi ‘nden  ünlü sinirbilimci Eleni Vasilaki, ünlü Guardian isimli haber sitesine : “AlphaGo , insanlar amacıyla muazzam derecede kolay ve anlaşılır gelen fazlası görevde başarısız oluyor. Örneğin yalnızca yürüyüş, koşu, tekme gibi insanlar amacıyla kolay olan hareketlere bakın, bir de robotlara, onlar amacıyla ne kadar komplike ve zorlayıcı.” dedi.

Evet bu doğru olabilir, ama şuna sessiz kalamayız, muazzam derecede kuvvetli ve sentetik bir kanaat biçiminin doğuşuna tanık bulunduğumuz ortada.

İnsanın yapabileceği şeyi yapamayabilir, ama yapamadığımız fazlası şeyi de kolayçe yapabilir.

DeepMind’e göre; bu yetenekler, bir gün Zero’ya ve gelecekte kaçınılmaz olan varislerine, biyolojik mekanizmaların nasıl işlediğini, enerji kullanımının nasıl azaltılabileceği ya da yeni tür malzemelerin nasıl bir oluşumla bir araya gelebileceği gibi; fazlası hala insanlar doğrulusunda çözülemeyen bulgular hususu ile ilgili yardımcı olabilecek.